Bolu'da, Hisar Tepesi'ndeki Roma dönemine ait antik stadyumun kazı çalışmaları tamamlandı. 2008 yılında keşfedilen ve 2022'de detaylı kazılarına başlanan stadyum, Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Davut Yiğitpaşa başkanlığında yürütülen çalışmalar sonucunda gün yüzüne çıkarıldı. Kazılarda, 94,50 metre uzunluğundaki oturma alanları, yazıtlar, sikkeler, çömlekler ve Osmanlı dönemine ait bir hamam ortaya çıkarıldı. Kazı çalışmaları, Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisinde yayımlanan "Stadion kazıları ışığında Claudiopolis'ten yeni arkeolojik veriler" başlıklı makaleyle de belgelendirildi. Çalışmalar sonucunda elde edilen veriler, stadyumun tarihine ve yapısına dair önemli bilgiler sağladı. Kazı ekibi, gelecekte yapılacak çalışmalarla stadyumun daha detaylı incelenebileceğini ve ortaya çıkarılacak yeni buluntuların tarih yazımına katkı sağlayacağını düşünüyor.

Bolu Stadyumunun Benzersiz Yazıtları

Doç. Dr. Yiğitpaşa, stadyumun Roma İmparatoru Hadrianus'a adandığını ve yapının Domitius Ponticus Iulianus ve ailesi tarafından finanse edildiğini belirtti. Yapının inşa edildiği yıl kesin olarak tespit edilemese de, bulunan yazıtlar yapının İmparator Hadrianus dönemine ait olduğunu gösteriyor. Anadolu'da Roma dönemine ait yüzlerce inşaat yazıtı bulunmasına rağmen, Bolu'daki stadyum yazıtı mimari açıdan benzersizdir. Yazıtlar, ince levhalara oldukça düzenli bir şekilde yazılmış ve binanın ortasında, koşu alanını seyirci tribününden ayıran korkuluklarda dört panel halinde yerleştirilmiştir. Toplamda yedi yazıt ortaya çıkarılmış, ancak dört levha henüz bulunamamıştır. Bu kayıp yazıtların bulunması, stadyumun kesin inşa yılının belirlenmesine yardımcı olabilir. Kazı ekibi, bulunan yazıtların detaylı incelenmesi ile stadyumun inşa tarihi ve kullanım amacı hakkında daha fazla bilgi edinmeyi hedefliyor.

Kazılarda Ortaya Çıkan Buluntular

Kazılarda, yağ lambaları, metal parçalar, kırık çömlek parçaları ve ters çevrilmiş bir mermer sütun kaidesi bulundu. Bu kaidenin Hisartepe Akropolü'nden yuvarlanmış olabileceği düşünülüyor. Ayrıca, modern yapının kalıntılarında bir spolia mermer mimari parçası da keşfedildi. Toplamda 7 madeni para bulundu; bunlardan biri İmparator Septimius Severus (MS 193-217) ve diğeri İmparator Marcus Aurelius (MS 161-180) dönemine ait. Bulunan bronz paralar, stadyumun kullanım sürecine dair ipuçları veriyor. Bunun yanı sıra, stadyumun alt kısmında, gladyatörler için galeriler ve vahşi hayvanların konulduğu odaların bulunduğuna dair bulgular da elde edildi. Bu buluntuların daha detaylı analizleri, stadyumun işlevselliği ve günlük yaşama dair daha kapsamlı bir anlayış sağlayacaktır.

Stadyumun Tarihi ve Kullanımı

Bulunan seramik parçaları ve madeni paralar, stadyumun Milattan Sonra 2. ve 3. yüzyıllarda kullanıldığını gösteriyor. Ancak, yol genişletme çalışmaları nedeniyle stadyumun bazı kısımları yok olmuştur. 1933-34 ve 1972 yıllarında yapılan yol genişletme çalışmaları, stadyumun yapısına zarar vermiştir. Bu nedenle, stadyumun tamamı gün yüzüne çıkarılamamıştır. Gelecekte yapılacak çalışmalarla, stadyumun daha detaylı bir şekilde incelenmesi ve tamamının ortaya çıkarılması hedefleniyor. Stadyumun korunması ve turizme kazandırılması için gerekli adımların atılması büyük önem taşıyor. Kazı çalışmaları sonucunda elde edilen buluntuların, Bolu ve çevresinin tarihine ışık tutması bekleniyor. Bu kapsamlı çalışma, Ondokuz Mayıs Üniversitesi'nin akademik başarısını bir kez daha ortaya koymaktadır.